-
2 września
2 września jest 245. (w latach przestępnych 246.) dniem w kalendarzu gregoriańskim. Do końca roku pozostaje 120 dni.
Święta
- Imieniny obchodzą: Absalon, Adelina, Aleksander, Antonin, Apolinary, Bohdan, Czesław, Dziesław, Dionizy, Eliza, Elpidia, Elpidiusz, Franciszek, Ingryda, Jakub, Jan, Julian, Oliwier, Oktawian, Salomon, Seweryn, Sobiemysł, Stefan, Teodor, Tobiasz, Walenty, Walentyn, Wilhelm, Zenon i Zofia.
- Boliwia – Święto Pracy
- Wietnam
- Święto Niepodległości (uzyskana od Francji w 1945)
- Rocznica śmierci Hồ Chí Minha
- Wspomnienia i święta w Kościele katolickim obchodzą:
- bł. Bernard Franciszek de Cucsac (męczennik)
- bł. Ingryda Szwedzka (zm. XIII w., mniszka, założycielka pierwszego w Szwecji klasztoru mniszek dominikańskich)
- bł. Klaudiusz Granzotto (franciszkanin)
- bł. męczennicy paryscy (męczennicy wrześniowi): Jan Maria du Lau i towarzysze (ofiary rewolucji francuskiej 1789-1800)
- św. Wilhelm z Roskilde (biskup)
Wydarzenia w Polsce
- 1352 – W Poznaniu zawiązała się Konfederacja Maćka Borkowica.
- 1621 – Wojna polsko-turecka: rozpoczęła się bitwa pod Chocimiem.
- 1655 – Potop szwedzki: zwycięstwo wojsk szwedzkich w bitwie pod Sobotą.
- 1808 – Powstało Archiwum Ogólne Krajowe (obecnie Archiwum Główne Akt Dawnych).
- 1875 – Otwarto tunel kolejowy w Długopolu.
- 1886 – W warszawskim dzienniku Słowo ukazał się ostatni odcinek powieści historycznej Potop Henryka Sienkiewicza.
- 1906 – W Kielcach odsłonięto pomnik Stanisława Staszica.
- 1914 – I wojna światowa:
- Austriacy opuścili Lwów.
- Zakończyła się niemiecko-rosyjska bitwa pod Tannenbergiem
- Zwycięstwo wojsk austro-węgierskich nad rosyjskimi w I bitwie pod Komarowem.
- 1931 – Polska podpisała Traktat Spitsbergeński.
- 1932 – Wybuchł strajk powszechny w przemyśle naftowym.
- 1933 – Otwarto tunel średnicowy w Warszawie.
- 1934 – Otwarto obecny Stadion im. Ernesta Pohla w Zabrzu.
- 1939 – Kampania wrześniowa:
- Hitlerowcy założyli obóz koncentracyjny w Stutthofie. Tego samego dnia trafiło tam 250 Polaków z Gdańska.
- Około 250 osób zginęło w wyniku zbombardowania przez samoloty Luftwaffe dworca kolejowego w Kole i stojącego na bocznicy pociągu z uchodźcami.
- Pancerno-motorowa 10. Brygada Kawalerii płk Stanisława Maczka powstrzymała niemieckie natarcie w bitwie pod Jordanowem.
- Samolot typu PZL.23 Karaś zbombardował fabrykę w Oławie. Było to pierwsze bombardowanie Niemiec w czasie II wojny światowej.
- Wojsko polskie dokonało wypadu na niemiecką Wschowę.
- 1942 – Żydzi ukrywający się w getcie w Krzemieńcu (obecnie Ukraina) wzniecili pożar (według innej wersji getto zostało podpalone przez oprawców, by zmusić ukrywających się do wyjścia z kryjówek; według jeszcze innej getto podpalili złodzieje pożydowskiego mienia). Na Żydów urządzono obławę, podczas której rozstrzelano kilkaset osób. Tego samego dnia rozstrzelano 120 rzemieślników, których wcześniej przywieziono z Białokrynicy do krzemienieckiego więzienia.
- 1944 – 33 dzień powstania warszawskiego: likwidacja powstańczych szpitali na Starówce.
- 1945 – Powstała konspiracyjna organizacja Wolność i Niezawisłość (WiN) pod dowództwem Jana Rzepeckiego.
- 1949 – Powstał Związek Bojowników o Wolność i Demokrację (ZBoWiD).
- 1951 – Ukazało się pierwsze wydanie Gazety Białostockiej (obecnie Gazeta Współczesna).
- 1960 – Premiera filmu historycznego Krzyżacy.
- 1974 – Premiera filmu historycznego Potop.
- 1976 – Telewizja Polska wyemitowała premierowy odcinek serialu Szaleństwo Majki Skowron.
- 1980 – Stare Miasto w Warszawie zostało umieszczone na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.
- 1991 – Na antenie TVP2 ukazało się premierowe wydanie programu informacyjnego Panorama, która zastąpiła Panoramę dnia.
- 2002:
- Na antenie TVN ukazało się premierowe wydanie magazynu reporterów Uwaga!
- Na antenie TVP2 ukazało się premierowe wydanie magazynu porannego Pytanie na śniadanie.
Wydarzenia na świecie
- 44 p.n.e. – W senacie rzymskim Cyceron wygłosił pierwszą filipikę skierowaną przeciwko Markowi Antoniuszowi.
- 31 p.n.e. – Rzymska wojna domowa: flota Oktawiana Augusta pokonała połączone siły Marka Antoniusza i Kleopatry w bitwie pod Akcjum.
- 1192 – Król Anglii Ryszard I Lwie Serce i sułtan Saladyn podpisali porozumienie kończące III wyprawę krzyżową.
- 1347 – Karol IV i Blanka de Valois zostali koronowani na króla i królową Czech.
- 1644 – Angielska wojna domowa: zwycięstwo armii króla Karola I nad siłami Parlamentu w bitwie pod Lostwithiel.
- 1666 – Wybuchł wielki pożar Londynu.
- 1686 – V wojna austriacko-turecka: wojska cesarkie zdobyły po oblężeniu Budę.
- 1752 – Wielka Brytania i jej kolonie w Ameryce Północnej odeszły od kalendarza juliańskiego na rzecz gregoriańskiego. Na skutek tego po 2 września nastąpił tam 14 września.
- 1789 – Powołano Departament Skarbu Stanów Zjednoczonych.
- 1792 – Rewolucja francuska: w Paryżu rozpoczęły się masakry wrześniowe aresztowanych przedstawicieli szlachty i duchowieństwa.
- 1807 – Brytyjska marynarka wojenna zbombardowała Kopenhagę.
- 1811 – Założono Uniwersytet w Oslo.
- 1850 – Niemieccy osadnicy założyli miasto Blumenau w Brazylii.
- 1859 – Rozpoczęła się najsilniejsza w historii burza magnetyczna, która spowodowała awarie sieci telegraficznych w wielu miejscach na świecie.
- 1862 – Powstanie Dakotów w Minnesocie: porażka wojsk amerykańskich w bitwie pod Birch Coulee.
- 1870 – Wojna francusko-pruska: zwycięstwem wojsk pruskich zakończyła się bitwa pod Sedanem.
- 1898 – Zwycięstwo wojsk brytyjskich nad sudańskimi w bitwie pod Omdurmanem.
- 1899 – W angielskim Sheffield otwarto stadion Hillsborough.
- 1900 – W pruskich szkołach publicznych wprowadzono przedmiot wychowanie seksualne.
- 1913 – Podczas tzw. drugiej rewolucji chińskie wojska rządowe pod dowództwem gen. Zhang Xuna odbił Nankin z rąk Kuomintangu.
- 1914 – I wojna światowa: wojska japońskie rozpoczęły oblężenie chińskiego Qingdao nad Morzem Żółtym.
- 1916 – I wojna światowa: rozpoczęła się bułgarsko-rumuńska bitwa pod Turtucaią.
- 1920 – Armia Czerwona zajęła Emirat Buchary.
- 1922 – Wojna grecko-turecka: wojska tureckie zdobyły Eskişehir.
- 1923 – Gonnohyōe Yamamoto został po raz drugi premierem Japonii.
- 1930 – Francuzi Dieudonné Costes i Maurice Bellonte na samolocie Breguet 19 przelecieli po raz pierwszy nad północnym Atlantykiem w trudniejszym kierunku zachodnim.
- 1933 – Podpisano pakt o nieagresji między ZSRR a Włochami.
- 1935 – 435 osób zginęło po przejściu huraganu nad amerykańskim archipelagiem Florida Keys.
- 1940 – II wojna światowa: USA i Wielka Brytania zawarły porozumienie "niszczyciele za bazy".
- 1944 – W Bułgarii powstał antyfaszystowski rząd Konstantina Murawijewa, którego celem było uniknięcie wojny z ZSRR.
- 1945:
- Hồ Chí Minh ogłosił utworzenie Demokratycznej Republiki Wietnamu.
- Na pokładzie pancernika USS Missouri przedstawiciele Japonii podpisali akt kapitulacji.
- 1947 – Podpisano Traktat międzyamerykański o pomocy wzajemnej.
- 1949 – Został oblatany brytyjski samolot myśliwsko-bombowy de Havilland Venom.
- 1950 – W Paryżu założono Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne (ESC).
- 1958:
- Dwa radzieckie myśliwce MiG-19 zestrzeliły amerykański samolot wojskowy C-130 Hercules, który zboczył z kursu nad terytorium Armenii; zginęła cała 17-osobowa załoga.
- Hendrik Frensch Verwoerd został premierem Związku Południowej Afryki.
- W Chinach rozpoczął emisję pierwszy kanał telewizyjny.
- 1962 – W katastrofie samolotu Tu-104 pod Chabarowskiem zginęło 86 osób.
- 1964 – W katastrofie Iła-18 na Sachalinie zginęło 87 osób.
- 1967 – Powstał Sealand.
- 1970 – Anulowano załogowe misje księżycowe Apollo 15 i Apollo 19.
- 1971 – Wystrzelono sondę księżycową Łuna 18.
- 1987 – W Moskwie rozpoczął się proces zachodnioniemieckiego pilota Mathiasa Rusta, który w maju wylądował awionetką na Placu Czerwonym.
- 1990 – Naddniestrze ogłosiło niepodległość (od Mołdawii).
- 1991 – USA uznały niepodległość Estonii, Łotwy i Litwy.
- 1992 – W wyniku trzęsienia ziemi w Nikaragui zginęło 116 osób.
- 1994 – Założono działającą na emigracji Narodową Demokratyczną Partię Tybetu.
- 1998:
- 229 osób zginęło u wybrzeży Nowej Szkocji w katastrofie samolotu McDonnell Douglas MD-11 linii Swissair.
- Dokonano oblotu samolotu pasażerskiego Boeing 717.
- 2000 – Otwarto Polski Cmentarz Wojenny w Miednoje.
- 2002 – W Budapeszcie założono niemieckojęzyczny Uniwersytet Andrássy.
- 2009:
- Iolu Abil został prezydentem Vanuatu.
- W trzęsieniu ziemi na Jawie zginęło 79 osób, a 1250 zostało rannych.
- 2010 – Rozruchy głodowe w Mozambiku.
- 2011 – Yoshihiko Noda został premierem Japonii.
Urodzili się
- 1773 – Louis Auguste Victor de Ghaisne de Bourmont, francuski generał, polityk, marszałek i par Francji (zm. 1846)
- 1778 – Ludwik Bonaparte, król Holandii (zm. 1846)
- 1807 - Henryk Janko, żołnierz powstania listopadowego, uczestnik Wiosny Ludów i powstania styczniowego, więzień stanu, poseł na Sejm Konstytucyjny i na Sejm Krajowy Galicji, właściciel ziemski (zm. 1887)
- 1838 – Lydia Lili'uokalani, królowa Hawajów (zm. 1917)
- 1841 – Julius von Payer, austriacki oficer, kartograf, alpinista i badacz polarny, odkrywca Ziemi Franciszka Józefa (zm. 1915)
- 1853 – Wilhelm Ostwald, niemiecki chemik, laureat Nagrody Nobla (zm. 1932)
- 1876 – Stefan Biedrzycki, polski agronom, rektor SGGW (zm. 1936)
- 1877 – Frederick Soddy, brytyjski chemik, laureat Nagrody Nobla (zm. 1956)
- 1883 – Rudolf Weigl, polski biolog, profesor Uniwersytetu Lwowskiego (zm. 1957)
- 1888 – Helena Wiewiórska, pierwsza polska kobieta-adwokat (zm. 1967)
- 1889 - Justyn Wiktor Mackiewicz, oficer zawodowy, kawaler Virtuti Militari (zamordowany w Charkowie w 1940)
- 1894 – Joseph Roth, austriacki pisarz (zm. 1939)
- Z pewnością zainteresuje Cię również
- . Serdecznie polecam.
- 1899 – Zofia Dromlewiczowa, polska pisarka (zm. 1938)
- 1910 – Donald Watson, brytyjski działacz społeczny, twórca weganizmu (zm. 2005)
- 1911 – Czesław Janczarski, polski pisarz (zm. 1971)
- 1912:
- Gwidon Borucki, polski aktor, piosenkarz, żołnierz armii gen. Andersa (zm. 2009)
- Johan Daisne, belgijski pisarz (zm. 1978)
- Franciszek Waniołka, polski polityk, wicepremier (zm. 1971)
- 1913 – Pak Sŏng Ch'ŏl, północnokoreański polityk, premier Korei Północnej (zm. 2008)
- 1914 – Stefania Grodzieńska, polska pisarka, satyryk, aktorka (zm. 2010)
- 1916 – Ömer Lutfi Akad, turecki reżyser filmowy (zm. 2011)
- 1917:
- Laurindo Almeida, brazylijski gitarzysta jazzowy (zm. 1995)
- Janina Gemel, polska nauczycielka, działacz społeczny (zm. 1979)
- Armando Trovajoli, włoski kompozytor muzyki filmowej (zm. 2013)
- 1922 – Tanja Masalitinowa, bułgarska aktorka
- 1923:
- Walerian Borowczyk, polski reżyser filmowy (zm. 2006)
- René Thom, francuski matematyk (zm. 2002)
- 1924 – Daniel Moi, kenijski polityk, prezydent Kenii
- 1925 – Józef Buszko, polski historyk, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego (zm. 2003)
- 1926:
- Ibrahim Nasir, malediwski polityk, prezydent Malediwów (zm. 2008)
- Erich Selbmann, niemiecki dziennikarz (zm. 2006)
- Edward Zawiszewski, polski duchowny katolicki, doktor teologii, prałat honorowy Jego Świątobliwości, kanonik (zm. 2007)
- 1928 – Józef Kalita, polski aktor (zm. 1997)
- 1929:
- Hal Ashby, amerykański reżyser filmowy (zm. 1988)
- Victor Spinetti, brytyjski aktor (zm. 2012)
- 1933 – Bob Woods, szwedzki curler
- 1938 – Giuliano Gemma, włoski aktor
- 1939 – Danuta Wagner, polska siatkarka
- 1940 – Michał Sprusiński, polski pisarz, krytyk literacki, tłumacz (zm. 1981)
- 1941 – Stefan Friedmann, polski aktor, satyryk
- 1946 – Billy Preston, amerykański muzyk soulowy (zm. 2006)
- 1948 – Christa McAuliffe, amerykańska astronautka
- 1949:
- Hans-Hermann Hoppe, niemiecki ekonomista
- Ryszard Terlecki, polski historyk, dziennikarz, polityk
- 1952 – Jimmy Connors, amerykański tenisista
- 1953:
- Gordon Kennett, brytyjski żużlowiec
- Stefan Leletko, polski sztangista, mistrz świata, olimpijczyk (zm. 2012)
- John Zorn, amerykański kompozytor, multiinstrumentalista
- 1954 – Humberto Zurita, meksykański aktor
- 1955 – Lidia Amejko, polska pisarka, dramaturg
- 1957 – Henryk Gruth, polski hokeista
- 1958 – Olivier Grouillard, francuski kierowca wyścigowy
- 1960 – Krzysztof Zadarko, polski duchowny katolicki, biskup koszalińsko-kołobrzeski
- 1961 – Carlos Valderrama, kolumbijski piłkarz
- 1963 – Mike Baker, amerykański muzyk, wokalista grupy Shadow Gallery (zm. 2008)
- 1964 – Keanu Reeves, amerykański aktor
- 1965 – Lennox Lewis, brytyjski bokser
- 1966:
- Salma Hayek, meksykańska aktorka
- Olivier Panis, francuski kierowca wyścigowy
- 1971 – Kjetil André Aamodt, norweski narciarz alpejski
- 1972 – Elżbieta Trześniewska, polska koszykarka
- 1973 – Savo Milošević, serbski piłkarz
- 1974 – Łukasz Barczyk, polski reżyser, scenarzysta, producent filmowy
- 1975:
- Tony Thompson, amerykański wokalista zespołu Hi-Five (zm. 2007)
- Magdalena Wójcik, polska wokalistka grupy Goya
- 1977:
- Frédéric Kanouté, malijski piłkarz
- Marek Mintál, słowacki piłkarz
- Elica Todorowa, bułgarska piosenkarka, perkusistka
- 1978 – Tatiana Okupnik, polska piosenkarka
- 1981:
- Marcin Kuś, polski piłkarz
- Radosław Zawrotniak, polski szpadzista
- 1984 – Jaroslav Bába, czeski skoczek wzwyż
- 1985 – Paulina Maciuszek, polska biegaczka narciarska
- 1987 – Spencer Smith, amerykański perkusista zespołu Panic! at the Disco
- 1988 – Jérôme Boateng, niemiecki piłkarz
- 1989 – Adam Kszczot, polski lekkoatleta, średniodystansowiec
- 1996 – Sungha Jung, koreański gitarzysta
Zmarli
- 421 – Konstancjusz III, cesarz rzymski
- 1652 – Jusepe de Ribera, hiszpański malarz, grafik (ur. 1591)
- 1813 – Jean Victor Moreau, francuski generał (ur. 1763)
- 1820 – Jiaqing, cesarz Chin (ur. 1760)
- 1851 – William Nicol, szkocki fizyk, geolog (ur. 1770)
- 1910 – Henri Rousseau, francuski malarz naiwny (ur. 1844)
- 1937 – Pierre de Coubertin, francuski baron, twórca idei nowożytnych igrzysk olimpijskich (ur. 1863)
- 1943 – Jan Krasicki, polski działacz komunistyczny (ur. 1919)
- 1944 – Polegli w powstaniu warszawskim:
- Róża Maria Sapieha, polska księżniczka (ur. 1921)
- Piotr Słonimski, polski lekarz, zoolog, histolog, żołnierz AK, major (ur. 1893)
- 1952 - Iwan Feszczenko-Czopiwski, ukraiński inżynier metaloznawca i metalurg działający w Polsce, profesor AGH w Krakowie (ur. 1884)
- 1953 – Edmund Knoll-Kownacki, polski dowódca wojskowy (ur. 1891)
- 1955 – Konstanty Meglicki, polski reżyser filmowy (ur. 1890)
- 1961 – Tadeusz Faliszewski, polski aktor (ur. 1898)
- 1963 – Mura Kalinowska, polska aktorka (ur. 1895)
- 1965 – Johannes Bobrowski, niemiecki pisarz (ur. 1917)
- 1969 – Hồ Chí Minh, wietnamski polityk, prezydent Demokratycznej Republiki Wietnamu (ur. 1890)
- 1973 – John Ronald Reuel Tolkien, angielski pisarz fantasy (ur. 1892)
- 1976 – Stanisław Grochowiak, polski pisarz, publicysta (ur. 1934)
- 1977 – Antoni Falkiewicz, polski kardiolog, rektor Akademii Medycznej we Wrocławiu (ur. 1901)
- 1981 – Tadeusz Baird, polski kompozytor (ur. 1928)
- 1982 – Wiesław Müldner-Nieckowski, polski rzeźbiarz (ur. 1915)
- 1984 – Mieczysław Gębarowicz, polski historyk sztuki (ur. 1893)
- 1985 – Abe Lenstra, holenderski piłkarz (ur. 1920)
- 1991 – Alfonso Robles, meksykański polityk, laureat Nagrody Nobla (ur. 1911)
- 1992:
- Barbara McClintock, amerykańska genetyk, laureatka Nagrody Nobla (ur. 1902)
- Jan Wyka, polski pisarz (ur. 1902)
- 1994 – Józef Światło, polski wysoki funkcjonariusz MBP (ur. 1915)
- 2000 – Jerzy Stasiuk, polski aktor (ur. 1938)
- 2001 – Christiaan Barnard, południowoafrykański kardiochirurg (ur. 1922)
- 2004:
- Wiesław Rutowicz, polski operator filmowy (ur. 1931)
- Stefan Wołoszyn, polski pedagog (ur. 1911)
- 2006 – Bob Mathias, amerykański lekkoatleta, dziesięcioboista (ur. 1930)
- 2007 – Feliks Milgrom, amerykański lekarz, immunolog (ur. 1919)
- 2009:
- Marian Kałoń, polski działacz partyjny i państwowy, prezydent Bielska-Białej (ur. 1930)
- Christian Poveda, francuski fotoreporter, autor filmów dokumentalnych (ur. 1955)
- 2010 – Shmuel Noah Eisenstadt, izraelski socjolog (ur. 1923)
- 2011 – Felipe Camiroaga, chilijski prezenter telewizyjny, aktor (ur. 1966)
- 2012 – Waldemar Kocoń, polski piosenkarz (ur. 1949)
Tags : rzetelne informacje
-
Commentaires